3. Almanya da Meslek Eğitimi yapanlar da Türkiye de Eğitimlerine Devam Edebilirler:
Yapmakta olduğu meslek eğitimi sonunda Hauptschule, Realschule (Realschulabschluss, Mittlerereife, Fachschulreife) diploması alacaklar veya alanlar da denklik işlemi için başvuruda bulunabilir.
Meslek lisesi diploması (Fachhochschureife, Fachgebundenehochschulreife), veren okullarda okuyanlar da denklik işlemi için başvuruda bulunabilir.
4. Denklikte Dikkate Alınmayan Süreler:
Sadece meslek eğitimi veren okullarda (Berufsvorbereitungsjahr, Berufsgrund-bildungsjahr, Berufsschule) geçen süreler için, eğer bir diploma (Hauptschule veya Realschule diplomasi) alınmamışsa, öğrencinin eğitim düzeyinde sınıf bakımından bir yükselme olmaz.
Meslek eğitimi yapan, ancak Realschule (Realschulabschluss, Mittlerereife, Fachschulreife) Hauptschule veya meslek lisesi diplomasına denk diploma (Fachhochschureife, Fachgebundenehochschulreife) vermeyen okullarda geçen eğitim süreleri denklik işlemlerinde dikkate alınmaz.
Eğitim sistemleri
Almanya da okula devam mecburiyeti 6 yaşını doldurmuş çocuklar için başlar ve 18 yaşına kadar sürer.
Tam gün okula devam mecburiyeti; Baden-Württemberg, Bayern, Hamburg, Hessen, Niedersachsen, Mecklenburg-Vorpommem, Rheinland-Pfalz, Saarland, Sachsen, Sachsen-Anhalt, Schleswig-Holstein ve Thüringen eyaletlerinde 9 yıl; Berlin, Brandenburg, Bremen ve Nordrhein-Westfalen eyaletlerinde 10 yıl olarak uygulanmaktadır.
Almanya da ilköğretimin ilk kademesi 4 yıldır. Ancak, Berlin ve Brendenburg eyaletlerinde 6 yıldır.
İlköğretimin 4. sınıfından (Grundschule) sonra öğrenciler, yetenek, ilgi ve başarılarına göre öğrenimlerine Hauptschule, Realschule, Gesamtschule veya Gymnasium dan başlamak suretiyle 15 yaşını dolduruncaya kadar öğrenimlerine devam etmek zorundadırlar. Bu okullar arasında, öğrencilerin başarı durumlarına göre yatay geçişler yapılabilmektedir.
Tam gün zorunlu eğitimden sonra genel öğrenime devam etmek istemeyen her Alman vatandaşı, 18 yaşını dolduruncaya kadar öğrenimine yaygın meslekî eğitim kurumlarında devam etmek zorundadır.
Eğitim Kademeleri
a) İlköğretim
Almanya da ilköğretim okulları; Grundschule, Eingangsstufe ve Schulkindergarten den oluşur.
1- Grundschule
Grundschule lerin öğretim süreleri genellikle 4 yıl, bazı eyaletlerde ise 6 yıldır.
Okutulan dersler ve haftalık ders saati sayısı bakımından ara sınıflarda, ilköğretim okullarınızın ilgili sınıfları ile aralarında büyük farklılıklar bulunmamaktadır.
Grundschule yi bitiren öğrenciler, yeteneklerine göre Hauptschule, Realschule veya Gymnasium a gönderilirler.
2- Schulkindergarten (Vorklassen)
Okul çağında olup, ancak okul için gerekli bilgi ve beceriye sahip olmayan çocukların alındığı sınıflardır.
b) Ortaöğretim
Almanya da orta öğretim iki basamaktan oluşmaktadır.
1- Orta Öğretim Birinci Basamağı
Grundschule öğrenimi üzerine eğitim ve öğretim açısından farklılık gösteren okul tipleri vardır.
Bunlar;
a- Orientierungsstufe (Förderstufe)
b- Hauptschule
c- Realschule
d- Gymnasium
e- Gesamtschule lerdir.
Orientierungsstufe (Yönlendirme basamağı);
Almanya da Orientierungsstufe 5. ve 6. sınıflan kapsar. Bu aşamada öğrencilerin başarılı olup olmadıkları göz önünde bulundurularak 7. sınıftan itibaren hangi okul türüne (Haupschule, Gesamtschule, Realschule, Gymnasium) devam edeceklerine karar verilir.
Yönlendirme basamağında ilköğretim okulu ile birlikte eğitim-öğretim yürütülerek öğrencilerin iki yıl daha fazla birlikte ders görmeleri sağlanır.
Bu aşamadan sonra öğrencilerin hangi okul türüne gideceklerine ise 6. sınıfın so¬nunda karar verilir. Matematik ve İngilizce dersleri, öğrencilerin başarılarına, yeteneklerine ve eğilimlerine göre kurs grupları oluşturularak yapılır. 6. sınıfın sonunda öğrenciler başarılarına göre 7. sınıfa Hauptschule, Realschule, Gymnasium ya da Gesamtschule de devam ederler.
Yönlendirme basamağı, ilköğretimin 5. ve 6. sınıfını kapsadığı Berlin ve Brandenburg eyaletlerinde ilköğretim okulu bünyesindedir. Bremen, Niedersachsen ve Hessen eyaletinin bir bölümünde ise okul türünden bağımsızdır.
Ancak, diğer eyaletlerde bu basamak, ortaöğretimin I. kademesine dahil olan okul türlerinin herhangi birisinin bünyesinde yer almaktadır.
Almanya da Orientierungstufe nin 5. sınıfından gelen öğrencilerin karneleri Hauptschule, Realschule ya da Gymnasium un 5. sınıfından gelenler gibi değerlendirilecektir; 6. sınıfı geçerek gelen öğrencilerin karneleri ise Almanya da 6. sınıf sonunda aldıkları karneleri ile birlikte belgeleri incelenerek; örneğin öğrencinin Hauptschule ye devam etmesi uygun görülmüşse Hauptschule gibi değerlendirilecektir. Realschule ya da Gymnasium a devam etmesine karar verilmişse, bu okul türlerine göre değerlendirilecektir.
2- Hauptschule
Hauptschule lerin öğretim süreleri genel olarak 4 yıllık Grundschule üzerine 5 ve¬ya 6 yıl, 6 yıllık Grundschule üzerine 3 veya 4 yıldır.
Bu okulu bitiren öğrenciler meslekî öğrenime yönelmektedirler.
Almanya da bir çok eyalette Hauptschule de, (Sekundarstufe I) 5. ve 6. sınıflar yönlendirme basamağıdır (Schulartabhängige Orientierungsstufe, Förderstufe). Öğretmenler, bu iki yıl içerisinde öğrencilerin Grundschule deki öğrenim deneyimlerini temel alarak, onların Hauptschule nin ders yöntemlerine ve programlarına uyumlarını sağlar, öğrencilerin bilgilerini, becerilerini, yeteneklerini gözetler, geliştirir ve dener. Bunda amaç, öğrencilerin öğrenimini bu okulda sürdürmesi için verilmiş olan kararın yerinde olup olmadığını bir kez daha kontrol etmektir.
Genel olarak deneme basamağında sınıf tekrarı yoktur.
Hauptschule lerde genel olarak, Almanca, sosyal bilgiler (tarih, politika, coğrafya), matematik, fen bilgisi (biyoloji, kimya, fizik), İngilizce, iş bilgisi (teknik, ekonomi, ev ekonomisi), müzik/sanat eğitimi/tekstil işleri, din bilgisi ve beden eğitimi dersleri okutulmaktadır.
Hauptschule de okutulan iş bilgisi dersinin amacı, öğrencilere ekonomi ve iş dünyası ile ilgili temel bilgileri kazandırmak ve onları meslek seçimine hazırlamaktır.
3- Realschule
Realschule lerin öğretim süreleri genel olarak 4 yıllık Grundschule üzerine 6 yıl, 6 yıllık Grundschule üzerine ise 4 yıldır.
Realschule lerin Hauptschule lerden farkı, temel eğitiminin ve ders programlarının daha kapsamlı, meslek eğitimi ve yüksek tahsil olanağının daha zengin olmasıdır. Berlin, Bremen ve Kuzey Ren Vestfalya eyaletleri dışında diğer eyaletlerde öğrenim süresi Hauptschule den bir yıl daha fazladır.
Realschule lerde genel olarak, Almanca, sosyal bilgiler (tarih, politika, coğrafya), matematik, fen bilgisi (biyoloji, kimya, fizik), İngilizce, iş bilgisi (teknik, ekonomi, ev ekonomisi), müzik/sanat eğitimi/tekstil işleri, din bilgisi ve beden eğitimi dersleri okutulmaktadır.
7. sınıftan itibaren de 2. yabancı dil (İngilizcenin birinci yabancı dil olarak okutulduğu eyaletlerde 2. yabancı dil Fransızca, yeni eyaletlerde ise Rusça dır) zorunlu olarak okutulmaktadır. Almanya da Realschule lerin bir çoğunda Informatik dersi iki saatlik zorunlu seçmeli ders olarak verilmektedir. Bu çok yönlü öğretim programı, diğer amaçların yanında, öğrencilerin ileride izleyeceği okul ve meslek seçiminde de isabetli davranmasına yardımcı olmaktadır.
Realschule yi bitirenler, başarılarına göre Berufliches Gymnasium, Gymnasium, Berufsfachschule, Höhere Handelsschule, Fachschule veya Fachoberschule lere gitmektedirler.
Realschule yi bitirip öğrenime devam etmeyenler; büro, banka ve devlet dairelerinde görev almaktadırlar.
4- Gymnasium
Gymnasium ların öğretim süreleri genel olarak 4 yıllık Grundschule üzerine 9 yıl, 6 yıllık Grundschule üzerine veya 4 yıllık Grundschule den sonra devam edilen Orienti¬erungsstufe nin 5. ve 6. sınıflarından sonra devam edilenlerde ise 7 yıldır.
Humanistisches Gymnasium, Neusprachliches Gymnasium, Mathematisch-natur-vvissenschaftliches Gymnasium, Musisches Gymnasium, Wirtschaftswissenschaftliches Gymnasium, Sozialvvissenschaftliches Gymnasium gibi çeşitli türleri bulunmaktadır.
Okutulan dersler, liselerimizde okutulan derslerin hemen hemen aynı olup, öğrenim süreleri liselerimizden 2 yıl fazla olduğundan, öğretim programları 5 yıla yayılmıştır.
Gymnasium ların amacı, yüksekokul ve üniversitelere öğrenci yetiştirmektir. Olgunluk sınavını (Abitur) başaran öğrenciler, ayrıca herhangi bir sınava tâbi tutulmadan Almanya da yüksekokul veya üniversitelere alınabilmektedirler.
Gymnasium ların 13. sınıfını tamamlayıp, lise olgunluk sınavını yaptıktan sonra olgunluk diploması (Zeugnis der Hochschulreife) alan öğrenciler, yurdumuzda da lise mezunu olarak kabul edilmektedirler.
Gymnasium un I. kademesinde (Sekundarstufe I, 5.-10. sınıflar) genel olarak; Almanca, sosyal bilgiler (tarih, coğrafya, politika), matematik, fen bilgisi (biyoloji, kimya, fizik), 1. Yabancı Dil (5. sınıftan itibaren), 2. yabancı dil (7. sınıftan itibaren), müzik/sa¬nat eğitimi/tekstil işleri, din bilgisi ve beden eğitimi dersleri okutulmaktadır.
Gymnasialer Oberstufe 11.-13. sınıfları kapsamaktadır. Gymnasium un II. kademesinde (Gymnasiale Oberstufe, Sekundarstufe II) dersler, temel kurs (Grundkurs) ve başarı kursları (Leistungskurs) sisteminde okutulmaktadır.
Gymnasium un 12. sınıfını başarı ile tamamladıktan veya 13. sınıfından olgunluk sınavını (Abitur) vermeden ayrılan öğrenciler, belirli koşullar çerçevesinde ve 1 yıllık yönlendirilmiş eğitim, pratik çalışma veya çıraklık eğitimini yapmaları halinde, Almanya da "Fachhochschulreife" hakkını elde edebilmektedirler.
Gymnasium un 12. sınıfının sonundan ve 13. sınıfından ayrıldıktan sonra aldıkları ayrılma belgesinde
(Abgangszeugnis); 1 yıllık yönlendirme eğitimi, gerekli pratik çalışmasını veya çıraklık eğitimini tamamlayarak "Fachhochschulreife" hakkını elde edecekleri yazılı olanlar, bu şartı yerine getirdiklerini belgelendirmeleri hâlinde, Türkiye de de meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
5- Sonderschule
Sonderschule ler, vücutça ve zihince engelleri olan çocuklar için açılmış özel eğitim okullarıdır.
Bu okullara, görme, işitme, konuşma, felçli, davranış ve öğrenmede dikkat çekecek biçimde engelleri olan çocuklar devam ettirilmektedir.
Ancak, Türk çocukları dahil dış ülkelerden gelenler, lisan yetersizliği ve sosyal intibaksızlık sonucu, yukarıda belirtilen engelleri olmadığı halde bu okullara gönderilmektedirler.
Bu şekilde Sonderschule den gelen öğrencilerin denklik işlemleri, Haptschule lerden gelen öğrenciler gibi yapılacaktır.
Sonderschule den gelen ve gerçekten engelli olan öğrencilerin denklik işlemleri ise, engel grubuna göre, yurdumuzda öğretim yapan özel eğitim okullarının uygun sınıflarına yapılacaktır.
6- Gesamtschule
Gesamtschule ler, Hauptschule, Realschule ve Gymnasium lara paralel olarak, bu okulların tamamını bünyesinde bulunduran, deneme mahiyetinde açılmış okullardır.
Öğrenciler, yeteneklerine göre bu okulun Hauptschule, Realschule veya Gymnasium bölümünde okumaktadırlar.
Gesamtschule nin ara sınıflarından gelen öğrencilerin denklik işlemleri, karne ve belgelerinde belirtilmiş ise, belirtilen bölüme (Hauptschule, Realschule, Gymnasium gi¬bi) göre yapılacaktır. Bölümü belirtilmemiş ise, karnesindeki başarısı iyi veya pekiyi olanlar (notu 2.5 ve daha aşağısı olanlar) Gymnasium gibi, karnesindeki başarısı düşük (2.6 ve daha yukarısı) olanlar, Hauptschule gibi değerlendirilecektir.
7- Meslekî Okullar
1- Berufsvorbereitende Lehrgänge
Temel eğitim okulunu bitiremeden ayrılmış ve bir iş yeri bulamamış olan gençler bu kurslara katılabilirler. Burada gençlere çeşitli meslek dallarında ilk temel bilgiler verilmektedir. Ancak, buradaki öğrenim, Almanya da meslek eğitimine veya bir okula denk sayılmamakla birlikte, bu kursları bitirenler daha kolay iş bulabilmektedirler.
Bu kurslara devam eden öğrencilerin bu kurslarda geçirdikleri süre, Türkiye de, önceki öğrenim durumlarını sınıf bakımından yükseltmeyen, yaygın eğitim kursları olarak değerlendirilmektedir.
2- Berufsbildende Schulen
Berufsbildende Schule ler, bünyesinde bir çok okul türü bulunan meslek okullarıdır.
Bu okulların bünyesinde genellikle; Berufsvorbereitungjahr, Berufsgrundschuljahr, Berufsschule, Berufsfachschule, Fachoberschule, Höhere Handelsschule, Berufsaufbau-schule, Fachschule, Fachgymnasien (Berufsbezogene Bildungsgänge bzw. Berufliches Gymnasium) ve Kollegschule gibi meslekî öğretim veren kısımları bulunabilmektedir.
Öğretimi yapılan başlıca meslek dalları:
Wirtschaft und Vervaltung
Metalltechnik
Bautechnik
Holztechnik
Textil und Bekleidung
Chemie, Physik und Biologie
Papier und Druck
Farb-und Raumgestaltung
Gesundheit und Körperpflege
Ernährung und Hauswirtschaft
Landvvirtschaft und Gartenbau
Textiltechnik und Gestastaltung
Technik
Agrarwirtschaft
Umweltschutztechnik
Maschinentechnik
Betriebswirtschaft
Bautechnik und Chemietechnik
Wirtschaft
Ingenieurwesen
Sozialwesen und Gestaltung
Musik
Kaufmännische Berufsschule
Heilpädagogik
Medizintechnik
Augenoptik
Fremdsprachenberufe
Hausvvirtschaft und Sozialpflege
2- a) Berufsvorbereitungsjahr
Bir meslek öğrenimine başlamamış olan ve bir üst okula devam etmeyen öğrenciler, mesleğe hazırlık yılına devam etmek zorundadırlar. Bu okulda öğrenciler, seçmiş oldukları 3 meslek dalında pratik olarak eğitilirler. Öğrenciler bu öğrenim esnasında, hangi mesleğin daha hoşuna gittiğine ve o mesleği başarıp başaramayacaklarına karar verirler.
Hauptschule nin dokuzuncu sınıfından ayrılarak Berufsvorbereitungsjahr a devam etmiş olan öğrencilerden, aldıkları bitirme belgelerinde, Hauptschulabschluss a denk öğrenim görmüş sayılacakları belirtilenler, ilköğretim okulu mezunu sayılırlar. Bitirme belgelerinde Hauptschulabschluss a denk öğrenim gördüğü belirtilmeyenler ise, önceki öğrenimini sınıf bakımından yükseltmeyen bir yıllık meslekî eğitim görmüş sayılırlar.
Hauptschule nin 7. sınıfının sonunda ve 8. sınıfından ayrılarak bu okula gelmiş olanlar, bu okuldan sonra Berufsgrundschuljahr ı da basan ile bitirdikleri ve Hauptschulabschluss a denk öğrenim görmüş sayıldıkları bitirme belgelerinde belirtildiği takdirde, ilköğretim okulu mezunu sayılırlar.
Hauptschulabschluss dan sonra bu okula devam ederek, bu okuldaki bir yıllık öğrenimlerini tamamlayanlar, önceki öğrenimlerini sınıf bakımından yükseltmeyen bir yıllık meslekî eğitim görmüş sayılırlar.
2- b) Berufsgrundbildungsjahr
Berufsgrundschuljahr a devam edebilmek için genellikle temel eğitim bitirme belgesine (Hauptschulabschluss) sahip bulunmak gerekse de, bu okullara Haupschule yi bitiremeyenler de bazı şartlan taşıdıkları takdirde alınabilmektedirler. Öğrenci bu okulda arzu ettiği bir meslek kolunu seçebilir. Hauptschulabschluss belgesi almadan bu meslek öğretimine başlayan öğrenciler, Berufsgrundschuljahr ı başarı ile bitirdikleri takdirde, bu okulda aldıkları notların en az orta derecede olması hâlinde, Almanya da Hauptschulabschluss a denk öğrenim görmüş sayıldıkları ve bu durum belgelerinde belirtildiği için, Türkiye de de Hauptschulabschluss a denk öğrenim görmüş sayılırlar.
Hauptschulabschluss dan sonra Berufsgrundschuljahr a devam eden öğrencilerin, bu okulda gördükleri öğrenimleri, önceki öğrenim durumlarını sınıf bakımından yükseltmemekle beraber, şayet öğrenimlerine ara vermemiş iseler, Türkiye de liselerimizin yanı sıra endüstri meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümünün birinci sınıfına da alınabilirler.
2- c) Berufsschule
Hauptschule yi tamamlamış veya bu okuldan ayrılmış olan ve kısa yoldan hayata atılmak isteyen bütün gençler, Berufsschule lere devam etmek zorundadırlar. Bu okullar genellikle 3 yıl sürelidir.
Bu okullara devam ederek meslek edinmek isteyen gençler, hem atölyelerde bunun uygulamasını yapmakta hem de teorik bilgiler için meslek okulunun alanları ile ilgili sınıflarına devam etmektedirler. Bu okullarda genel olarak Almanca, politika, din bilgisi ve beden eğitimi derslerinin yanı sıra meslek dersleri okutulmaktadır.
Bu okulların amacı; oto tamirciliği, radyo televizyon tamirciliği, teknik resim, metal işleri, elektrik, elektronik, kuaförlük, ticaret gibi alanlarda fertlere zorunlu öğrenim yaşını tamamlayıncaya kadar beceri kazandırarak birer meslek sahibi yapmaktır.
Hauptschule de 9. sınıf öğreniminden sonra Berufsschule ye devam eden öğrencilerin bu okullarda geçirdikleri süre, önceki genel öğrenimlerini sınıf bakımından yük¬seltmeyen, meslekî eğitim olarak değerlendirilecektir.
2- d) Berufsfachschule
Bu okullara öğretim amaçlarına göre, Hauptschulabschluss ya da Realschulabschluss alanlar ile buna denk öğrenim görmüş öğrenciler alınmaktadır.
Berufsfachschule ler hem mesleğe hazırlayan, hem de daha yüksek okullara devam etme imkanı veren okullardır. Öğrenciler bu okullarda arzu ettikleri bir meslek kolunu seçebilirler ve meslek derslerine ilaveten genel kültür derslerini de okurlar.
Bu okulların öğrenim süresi en az bir yıl, en fazla üç yıldır. Öğrenim süresi iki yıl olan Berufsfachschule yi bitirenler, Realschulabschluss a (Sekundarstufe I) denk bir öğrenim görmüş sayıldıklarından, "Abschlusszeugnis der zweijährigen Berufsfachschule", "Fachoberschulreife" veya "Zeugnis der Fachschulreife" belgesi alanlar, meslek liselerimizin ilgili bölümlerinin onuncu sınıfına doğrudan, onbirinci sınıfına seviye sınavı ile alınabilecekler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Ancak, ders sayısı ve program açısından ülkemizdeki meslek liselerimize uymayan (din dersi, Almanca ve beden derslerine ilaveten sadece 3-4 meslek dersi okutulan) bazı iki yıllık Berufs-fachschule leri bitiren öğrenciler ise, ilgili meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümlerinin onuncu sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır. Bu tespiti yapabilmek için, ibraz edilen bitirme belgesindeki derslerin sayı ve niteliğine dikkat etmek gerekmektedir.
Almanya da bu okulları bitirenler, meslek lisesi mezuniyeti yapmak istedikleri takdirde öğrenimlerine, branşlarına göre Fachoberschule de veya Höhere Handelsschule de devam edebilirler.
2- e) Fachoberschule
Fachoberschule ler, meslek yüksek okullarına öğrenci hazırlayan okullardır. 11. ve 12. sınıflan kapsar. Bu okullara, iki yıllık Berufsfachschule yi bitirerek "Abschlusszeugnis der zweijahrigen Berufsfachschule", "Zeugnis der Fachschulreife" veya "Fachoberschulreife" belgelerinden birini almış olan öğrenciler ile Hauptschule nin 10. sınıf (Typ B) bitirme belgesi (Abschlusszeugnis der Klasse 10- Typ B) veya Realschule nin onuncu sınıfını bitirerek "Abschlusszeugnis" veya "Abschlusszeugnis der Realschule" belgelerinden birini alanlar kabul edilmektedirler. Fachoberschule meslekî eğitimin yanı sıra genel kültür eğitimi de vermektedir.
Almanya da Zweijährige Berufsfachschule yi bitirdikten sonra Fachoberschule nin 11. sınıfını başanyla tamamlayanlar, meslek liselerimizin branşıyla ilgili bölümünün onbirinci sınıfına geçenler derecesinde;
12. sınıfına devam ederek "Zeugnis der Fach-hochschulreife" belgesi alanlar, doğrudan meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümünü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Ancak, Hauptschule 10. sınıf Typ B yi bitirdikten veya Realschule nin onuncu sınıfını bitirdikten sonra Fachoberschule ye devam ederek, 11. sınıfını başarıyla tamamlyanlar, meslek liselerimizin banşı ile ilgili bölümünün onbirinci sınıfına geçenler derecesinde; bitirme belgesi (Abschlusszeugnis) alanlar ise, diplomalannda, yetkili bir kurumda bir yıllık pratik çalışma yapmış olmak veya mesleği ile ilgili bir yıl daha öğrenim görmek şartıyla, Almanya da meslek yüksekokullanna (Fachhochschule) girme hakkını veren "Fachhochschulreife" hakkını elde edebilecekleri belirtildiğinden, bu gibi öğrenciler, sigortalı olarak branşlan ile ilgili gerekli pratik çalışmayı yaptıklannı veya mesleği ile ilgili bir yıl daha öğrenim gördüklerini belgelendirdikleri takdirde, meslek lisesi mezunu sayılacaklardır.
Gerekli pratik çalışmayı yapmadan veya bir yıl daha meslekî öğrenim görmeden gelen öğrenciler ise, ya uygun meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümünün onbirinci sınıfına alınacaklar ya da branşları ile ilgili bir yıllık stajı Türkiye de yetkili bir kurumda sigortalı olarak yaptıktan sonra, bu durumu belgelendirmeleri şartıyla meslek lisesi mezunu sayılacaklardır.
2- f) Höhere Handelsschule
Bu okullara, zweijährige kaufmännische Berufsfachschule yi bitiren öğrenciler ile Realschule nin onuncu sınıfını veya Hauptschule nin 10- Typ B sınıfını bitiren öğrenciler alınmaktadır. Süresi genellikle iki yıl olan bu okullarda; din dersi, Almanca, tarih/politika, beden eğitimi, iktisadî ve sosyal ilimler, muhasebe, iktisadî coğrafya, İngilizce (Bazı yerlerde yabancı dil yerine Türkçe okutulmaktadır.), 2. yabancı dil, matematik, tabii ilimler, organizasyon, daktilo, stenografi gibi dersler okutulmaktadır.
Zvveijährige Berufsfachschule yi, Realschule nin 10. sınıfını veya Hauptschule nin 10-Typ B sınıfını bitirdikten sonra, Höhere Handelsschule nin birinci sınıfını başarı ile bitiren ve not ortalaması 2.5 ve altında olan öğrencilerin, Almanya daki meslek liselerinin (Berufliches Gymnasium) Ekonomi bölümüne devam etme haklan vardır.
Meslek liselerinin (Berufliches Gymnasium) 12. ve 13. sınıflarını basan ile bitirerek "Hochschulreife" belgesi alanlar, doğrudan ticaret meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Zweijährige kaufmännische Berufsfachschule öğreniminden sonra Höhere Handelsschule ye devam eden öğrencilerden, bu okulun 1. sınıfını başarı ile tamamlayanlar, ticaret meslek liselerimizin üçüncü sınıfına geçenler derecesinde; 2. snıfını başarıyla tamamlayıp, "Zeugnis der Fachhochschulreife" belgesini alanlar, ticaret meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Realschule nin 10. sınıfını veya Hauptschule nin 10-Typ B sınıfını bitirdikten sonra, genelde iki yıllık olan Höhere Handelsschule yi bitirerek "Abschlusszeugnis" belge¬si alanların, diplomalarında, yetkili bir kurumda branşları ile ilgili bir yıllık pratik çalış¬mayı yapmak şartıyla Almanya da meslek yüksek okullanna (Fachhochschule) girme imkanı veren "Fachhochschulreife" hakkını elde edebilecekleri belirtildiğinden, bu gibi öğrenciler, branşlan ile ilgili gerekli pratik çalışmayı sigortalı olarak yaptıklannı belgelendirdikleri takdirde, ticaret meslek lisesi mezunu sayılacaklardır.
Pratik çalışma yapmadan gelen öğrenciler ise, ya ticaret meslek liselerimizin 11. sınıfına alınacaklar ya da branşlan ile ilgili bir yıllık pratik çalışmayı Türkiye de yetkili bir kurumda (bankada, muhasebe bürosunda) sigortalı olarak yaptıktan sonra, bu durumu belgelendirmek şartıyla ticaret meslek lisesi mezunu sayılacaklardır.
Realschule nin 10. sınıfını veya Hauptschule nin 10-Typ B sınıfını bitirdikten sonra, Höhere Handelsschule nin birinci sınıfını başanyla tamamlayan öğrenciler, ticaret meslek liselerimizin onuncu sınıfına doğrudan, onbirinci sınıfına seviye sınavı ile alınabilecekler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
2- g) Berufsaufbauschule
Bu okullara, Hauptschule yi bitirerek "Hauptschulabschluss" belgesi alanlar ile Hauptschule den aynlıp, Berufsvorbereitungsjahr, Berufsgrundschuljahr ve Berufsschule de gördükleri meslekî öğrenimden dolayı Hauptschulabschluss a denk öğrenim görmüş olan öğrenciler, önceden edinmiş oldukları meslek üzerine, bu mesleğin gelişmesi ve bir meslek diploması edinilebilmesi amacıyla alınırlar. Öğrenim süreleri 1-3 yıl arasında değişmektedir.
Bu okullan başarı ile bitirerek "Fachschulreife" belgesi alanlar, Almanya da Realschulabschluss a denk öğrenim görmüş sayılmaktadırlar ve Fachoberschule ler veya Höhere Fachschule lerde öğrenimlerine devam edebilirler.
Berufsaufbauschule yi bitirerek Türkiye ye dönen öğrencilerin, aldıkları karne ve bitirme belgelerinde okudukları dersler, ülkemizde benzeri okullarımızda okutulan dersler ile karşılaştırılarak, branşlarına göre, en fazla Realschulabschluss u alan öğrencilerin alındıkları sınıflan geçmemek şartıyla, meslek liselerimizin ara sınıflarına denkliği yapılacaktır.
2- h) Fachschule
Bu okula, Hauptschulabschluss belgesi alanlar ile Hauptschulabschluss a denk öğrenim görmüş olan öğrenciler ve Realschulabschluss veya buna denk öğrenim görmüş öğrenciler alınmaktadır.
Bu okulların süresi genel olarak 1-3 yıldır. Hauptschule 9. sınıf veya dengi bir meslekî eğitim gören öğrencilerin devam ettikleri bölümün öğretim süresi genel olarak 2 yıldır.
Hauptschule 9. sınıf veya dengi meslekî öğrenimden sonra bu okulun birinci sınıfı¬nı başarıyla tamamlayan öğrenciler, meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümünün onuncu sınıfına, ikinci sınıfını başarıyla tamamlayan ve "Staatlich geprüfter Techniker" derecesini alan öğrenciler ise, Almanya da Realschulabschluss a denk öğrenim görmüş sayıldıklarından, meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümünün onuncu sınıfına doğrudan, onbirinci sınıfına seviye sınavı ile alınabilecekler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Hauptschule nin 10. sınıfını (Typ B) veya Realschule nin 10. sınıfını bitirdikten sonra iki yıllık Fachschule ye devam eden öğrencilerden birinci sınıfı başarı ile tamamlayanlar, meslek liselerimizin branşlanyla ilgili bölümünün onuncu sınıfına doğrudan, onbirinci sınıfına seviye sınavıyla, ikinci sınıfını başanyla tamamlayanlar, meslek lise¬lerimizin branşlanyla ilgili bölümünün onbirinci sınıfına alınacaklardır.
Hauptschule 10. sınıf (Typ B) veya Realschule 10. sınıf öğreniminden sonra, iki yıllık Fachschule ye devam ederek bitirme belgesi alanların diplomalannda, gerekli bir yıllık pratik çalışmayı yapmış veya branşıyla ilgili bir yıl daha meslekî öğrenim görmüş olmaları halinde, Almanya da "Fachhochschulreife" hakkını elde edebilecekleri belirtildiğinden, bu öğrenciler, branşları ile ilgili gerekli pratik çalışmayı yaptıklannı veya bir yıl daha meslekî eğitim gördüklerini belgelendirdikleri takdirde, Türkiye de meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Pratik çalışma yapmadan gelen öğrenciler ise, ya meslek liselerimizin onbirinci sınıfına alınacaklar ya da branşları ile ilgili bir yıllık stajı Türkiye de yetkili bir kurumda sigortalı olarak yaptıktan sonra bu durumu belgelendirmek şartıyla meslek lisesi mezunu sayılacaklardır.
Realschulabschluss a denk meslekî öğrenimden sonra 2 yıllık Fachschule ye devam eden öğrencilerden, bu okulun birinci sınıfını başanyla tamamlayanlar meslek liselerimizin branşıyla ilgili bölümünün onbirinci sınıfına geçenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklar, ikinci sınıfını başarıyla tamamlayanlardan "Fachhochschulreife" hakkını elde edenler ise, meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Hauptschule 10. sınıf Typ B, Realschule 10. sınıf veya buna denk bir öğrenimden sonra üç yıllık Fachschule ye devam ederek doğrudan "Zeugnis der Fachhochschulreife" belgesi alanlar, meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümünü bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
2-i) Kollegschule
Kollegschule ler, meslekî eğitim ve genel eğitimdeki geleneksel ayrılığı ortadan kaldıran deneme okullarıdır.
Kollegschule lerin amacı, öğrencilerine vasıflı bir meslek eğitiminin yanında geniş bir genel eğitim vererek, yükseköğrenime de hazırlamaktır.
Bu amaca ulaşmak için, öğrenimin her dalında adaptasyonlu dersler verilmektedir. Genel eğitim derslerinde, meslekî eğitime ilişkin konular, meslekî eğitim derslerinde, meslekî bilgi ve beceri yanında genel eğitim konulan da verilmektedir.
Kollegschule lerde genel olarak iki kademede eğitim verilmektedir. Bunlardan birincisi, Hauptschule lerin dokuzuncu sınıfından veya dengi öğrenimden sonra alınan ve iki yıllık eğitim sonunda, Sekundarabschluss I e, Realschulabschluss a veya Fachoberschulreife ye denk öğrenim diploması sayılan öğrenimdir.
Bu okula Hauptschule 9. sınıf veya dengi öğrenimden sonra giren öğrenciler, birinci sınıfı başarıyla tamamladıkları takdirde meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümünün dokuzuncu sınıfına doğrudan, onuncu sınıfına seviye sınavı ile; bu okulun ikinci sınıfını başarıyla tamamlayanlar ise Realschulabschluss a (Fachoberschulreife ye) denk öğrenim görmüş sayıldıklarından, meslek liselerimizin branşları ile ilgili bölümünün onuncu sınıfına doğrudan, onbirinci sınıfına seviye sınavı ile alınabilecekler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Kollegschule lerde ayrıca, Realschule onuncu sınıf, Hauptschule 10. sınıf veya dengi bir öğrenimi basan ile tamamlamış öğrencilerin alındığı ikinci bir kademede öğretim daha verilmektedir.
Bu kademedeki öğretimin süresi üç yıldır. Üç yıllık bu öğrenimi basan ile tamamlayanlara "Staatlich geprüfter Assistent/in/innen" belgesi verilmektedir. Bu öğrencilerden, Kollegschule de yapılan bitirme imtihanı (Zusatzprüfung) sonunda başarılı olduklannda "Zeugnis der Fachhochschulreife" hakkını elde edenler, Türkiye de meslek liselerimizi bitirenler derecesinde öğrenim görmüş sayılacaklardır.
Kollegschule nin üçüncü sınıfını başarıyla tamamladıklan halde Zusatzprüfung yapmadan ve "Zeugnis der Fachhochschulreife" hakkını elde etmeden yurda dönen öğrenciler ise meslek liselerimizin branşlarıyla ilgili bölümünün onbirinci sınıfına alınacaklardır.
5. Denklik İçin Gerekli Belgeler:
Denklik işlemleri Millî Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliğine göre yapılmaktadır. Bu Yönetmeliğin 6. maddesine göre Denklik Belgesi Alacaklar İçin Başvuru Formu"na şu belgelerin :
a) İlköğretim okullarına alınacaklardan, yurt dışında okudukları okullardan aldıkları son yıla ait karneleri ile varsa ayrılma belgesi,
b) Ortaöğretim kurumlarına alınacaklardan, yurt dışında öğrenim gördükleri son ders yılına ait karneler veya öğrenim belgesi ile varsa ayrılma belgesi.
c) Ortaöğretim kurumlarını bitirenlerden, yurt dışında öğrenim gördükleri öğretim kurumundan aldıkları son ders yılına ait karneler veya öğrenim belgesi ile diploma veya diploma almaya hak kazandığına dair belge.
d) Yurt dışındaki öğrenimleri sırasında kullandıkları pasaportun aslı veya giriş-çıkış tarihlerinin ve işlem gören sayfalarının yeminli mütercimlerce yapılan tercümesi.
e) Sayılan belgelerin birer fotokopisinin eklenmesi gerekmektedir.
Denklik Belgesi Alacaklar İçin Başvuru Formu, denklik işlemi için başvuruda bulunduğunuz kurumlarda, İl Milli Eğitim Müdürlüklerinde, Eğitim Müşavirliklerinde ve Eğitim Ataşeliklerinde, bulunur.
Ayrıca,Türk vatandaşı olmayanlarla, mavi veya pembe kartı bulunmayanlar, ayrıca şu belgelerden birini yukarıdaki başvuru dilekçelerine eklemeleri gerekir:
a) Öğrenim Meşruhatlı Vize.
b) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçmek üzere başvuruda bulunanların başvurularının kabul edildiğine dair İçişleri Bakanlığı yazısı.
c) Herhangi bir kurum veya kuruluşun, denkliği yapılacak kişinin baba veya annesinin çalışma izni için başvurduğunu ve bu nedenle denklik belgesine gerek olduğunu belirten yazısı.
Türkiye de Ortaöğretime Geçiş Sistemi:
Türkiye de uygulamadaki ortaöğretime geçiş sistemine göre Anadolu diye anılan lise ve dengi ortaöğretim kurumlarına ortaokul ( 6.,7. ve 8.) sınıflarında yapılan ortak sınavlarda alınan notlara göre okul başarı puanıyla hesaplanması sonucu elde edilen puanlarla girilebilmektedir. Bu sınavlar okullarda girilen normal sınavlar gibi olup tek merkezden yapılmaktadır.
7. Almanya dan Gelen Öğrenciler Anadolu Liselerinde Okuyabilir mi?
Türkiye de uygulanmakta olan ve yukarıda açıklanan ortaöğretime geçiş sistemine göre, Almanya dan gelen öğrencilerin Anadolu liselerinde okuma hakları yoktur. Genel kural bu olmakla birlikte bu kuralın bir istisnası bulunmaktadır. Buna göre 18/12/2004 tarihi itibariyle Bakanlıkça denkliği tanınan bir okulda en az iki ders yılı, öğrenim gördüğünü belgelendiren öğrenciler, Anadolu Liselerine kabul edilirler
Diğer bir deyişle 18/12/2004 tarihinden önceki iki ders yılı (2001-2002; 2002-2003 ve 2003-2004) öğretim yıllarında Almanya da Grundschule, Hauptschule, Realschule veya Gymnasiumda öğrenci olanlar, Anadolu liselerine kayıt için başvuruda bulunabilirler.